Ετικέτα: ΠΑΡΑΓΩΓΗ

πεσάδα, η [pe’saða]: η πτώση του καρπού από το δέντρο. [πέφτω < (έ)πεσα -άδα].

κριθαρίστρα, η [kriθa’ristra]: άχυρο από κριθάρι. [κριθάρ(ι) -ιστρα].

μπαχαλιαίνω [baxa’ʎeno]: απογίνομαι: ‘Έχει μπαχαλέψει τελείως ο γέροντας’ (είναι ανίκανος πια για δουλειές). [μπαχαλ(ός) -ιαίνω].

σακιασμένος, η, ο [saca’smenos]: το προϊόν που τοποθετείται σε σάκο: ‘Τό ‘χει ‘κει σακιασμένο με τ’άλλα σιτηρά’. [σάκ(ος) -ιασμένος].

τσακουμάκης, ο [tsaku’makis]: ο γρήγορος [τουρκ. çakmak < τσακμάκ(ι) -άκης].

φευγάλα, η [fe’vγala]: η φυγή: ‘Τον έπιασε μια φευγάλα’. [φεύγ(ω) -άλα]. Και: https://ilialang.gr/φευγούλα-η/

αυλακιά, η [avla’ca]: το μέρος του αγρού που έχει αυλακιές από το ζευγάρι των βοδιών: ‘Μην περνάς την αυλακιά. Το χώμα δε θα κρατήσει’ (Όταν κάποιος πατάει πάνω στο ανάχωμα που έχει δημιουργεί μετά το όργωμα, με κίνδυνο να πέσει το χώμα και πάλι μέσα στο οργωμένο χωράφι). [< αυλάκ(ι) -ιά].

παραβόλα, η [para’vola]: το κάτω μέρος του αγρού. [αρχ. παραβολ(ή) -α]. Πηγή: http://lyk-varth.ilei.sch.gr/wp-content/uploads/2015/11/project-lykvarth-2011-iliaki-dialektos.pdf

λιάσιμο, το [‘ʎasimo]: το όργωμα του χωραφιού με σκοπό να λιαστεί το χώμα και να ξεραθούν τα ζιζάνια. [λιάσ- (λιάζω) -ιμο].

καψαλιάζω [kapsa’ʎazo]: καίω τα χορτάρια. [καψάλ(α) -ιάζω]. Και: https://ilialang.gr/καψαλάου-περικαίω-επιφανειακά-καψαλ/

καματεμένο, το [kamate’meno]: το χωράφι που έχει οργωθεί. [κάματ(ος) -εμένο].

λογκαράκο, το [lοga’rako]: χωράφι που προήλθε από λόγκο. [λόγκ(ος) -αράκο].

πεζούλι, το [pe’zuli]: αναβαθμίδα καλλιεργημένων αγρών. [πεζ(ός) -ούλι].

ροβολικό, το [rovoli’ko]: το πλαγερό μέρος. [< ίσως, λατ. revolare ‘επιστρέφω γρήγορα’ ροβολ(άω) -ικό].

θολομπούρα, η [θolo’bura]: το θολό νερό. [θολ(ός) -ομπούρα].

καπερόνι, το [kape’roni]: η χαίτη στις γίδες. [< γαλλ. chaperon -ι].

σκουλαρικάτη, η [skulari’kati]: προβατίνα με σκουλαρήκια στα αυτιά. [σκουλαρίκ(ι) -άτη].

διπλάρα, η [ði’plara]: προβατίνα που έχει δυο αρνιά. [< διπλ(ός) -αρα].

αρβύλια, τα [a’rviʎa]: τα παπούτσια του τσοπάνι. [< αρχ. ἀρβύλ(η) -ια].

τσέλιγκας, ο [‘tseliŋgas]: αυτός που έχει μεγάλα κοπάδια ζώων: ‘Αυτός είναι τσέλιγκας. Κατέχει ούλο το χωριό!’ [< σλαβ. çelnik ‘αρχηγός’ -ας].