Ετικέτα: ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ

σούγλα, η [‘suγla]: η σούβλα [μσν. σουγλί(ο)ν < σουβλί(ο)ν με τροπή [v > γ] πριν από [l] ].

σμπαράλια, τα [zba’raʎa]: α. κάνω κτ. κομμάτια, θρύψαλα, συντρίμμια. β. γίνομαι ερείπιο, διαλύομαι από κούραση, αρρώστια, στενοχώρια κτλ. [παλ. ιταλ. θηλ. sbaraglia ‘σκόρπισμα΄ που θεωρήθηκε ουδ. πληθ.]. Πηγή: https://www.antroni.gr/paradosi/glossari/956-lekseis-pou-xanontai-p-o

σομόνι, το [so’moni]: ψωμάκι που έδιναν στα μοναστήρια. Πηγή: https://www.antroni.gr/paradosi/glossari/956-lekseis-pou-xanontai-p-o

σκουτέλι, το [sku΄teli]: α. μικρή γαβάθα. β. η κούπα, Φράση: ‘Η κούπα και σκουτέλα’ [μσν. σκουτέλλι(ν) < σκουτέλλιον υποκορ. του σκουτέλλα < λατ. scutella (ορθογρ. απλοπ.)]. Και: https://ilialang.gr/σκουτέλα-η/ Βλ. επίσης: http://lyk-varth.ilei.sch.gr/wp-content/uploads/2015/11/project-lykvarth-2011-iliaki-dialektos.pdf

σκρόφα, η [‘skrofa]: α. το θηλυκό γουρούνι. β. υβριστικός χαρακτηρισμός γυναίκας. [ελνστ. ή μσν. σκρόφα < λατ. scrofa]. Πηγή: https://www.antroni.gr/paradosi/glossari/956-lekseis-pou-xanontai-p-o

σκυλοκόριτο, το [skilo’korito]: χαρακτηρισμός υβριστικός για κπ. που έχει κακό χαρακτήρα. [< σκυλ(ί) –ο- κορίτσ(ι) –ο]. Πηγή: https://www.antroni.gr/paradosi/glossari/956-lekseis-pou-xanontai-p-o

σκουλαμέντρα, η [sula’mendra]: αφροδίσιο νόσημα.

σκουληκαντέρα, η [skulika’ndera]: α. είδος μικρού υδρόβιου σκουληκιού. α. (μτφ.) για γυναίκα άσχημη, υπερβολικά αδύνατη και ψηλή. [σκουλήκ(ι) + άντερ(ο) μεγεθ. -α].

σκουράντζος, ο [sku’randzos]: α. η παστή ρέγκα. β. (μτφ.) ο αδύναμος άνθρωπος: ‘Πως είναι ο καημένος, σα σκουράντζος!’. Πηγή: https://www.antroni.gr/paradosi/glossari/956-lekseis-pou-xanontai-p-o

σκούρα, τα [‘skura]: (μτφ.) τα παραθυρόφυλλα από συμπαγές ξύλο αλλά και για κάθε είδους παντζούρια: ‘Έκλεισα τα σκούρα’. [μσν. σκούρος < ιταλ. scuro -ς].

σκαφίδι, το [ska’fiði]: η σκάφη. [ελνστ. σκαφίδιον υποκορ. του αρχ. σκάφη]. Πηγή: https://www.antroni.gr/paradosi/glossari/956-lekseis-pou-xanontai-p-o

σκέπη, η [‘skepi]: α. λεπτή μεμβράνη που καλύπτει τα εντόσθια των ζώων. β. μαντήλι προσώπου για γυναίκες [αρχ. σκέπη ‘σκέπασμα, προστασία΄]. Πηγή: https://www.antroni.gr/paradosi/glossari/956-lekseis-pou-xanontai-p-o

σκερβελές, ο [skerve’les]: τεμπέλης, ανεπρόκοπος, χαμένο κορμί. Πηγή: https://www.antroni.gr/paradosi/glossari/956-lekseis-pou-xanontai-p-o

σκιάζαρος, ο [‘scazaros]: α. ο άσχημος άντρας. β. το σκιάχτρο για τα ζώα. [αρχ. σκιάζ(ω) -άρος].  

σκλέπα, η [‘sklepa]: η επιδημία. Πηγή: https://www.antroni.gr/paradosi/glossari/956-lekseis-pou-xanontai-p-o

σκορδοκαΐλα, η [skorðoka’ila]: ως έκφραση περιφρονητικής αδιαφορίας, σκασίλα: ‘Είχα μια σκορδοκαΐλα! ‘ [σκόρδ(ο) -ο- + καΐλα]. Πηγή: https://www.antroni.gr/paradosi/glossari/956-lekseis-pou-xanontai-p-o

σκαλτσούνι, το [ska’ltsuni]: α. είδος νηστίσιμου γλυκίσματος, γεμισμένου με καρύδια και σταφίδες και πασπαλισμένου με ζάχαρη άχνη. β. κάλτσα [ιταλ. (νότ. διάλ.) calzon(e) -ι με ανάπτ. προτακτ. [s] αναλ. προς αρσ. και θηλ. με παρόμοια εναλλ.: σβόλος – βόλος και τροπή [o > u] από επίδρ. του [n] ή από κλειστή προφ. του [o] στα […]

σκαμπακίδα, η [skaba’kiða]: η χιονοθύελλα. Πηγή: https://www.antroni.gr/paradosi/glossari/956-lekseis-pou-xanontai-p-o

σκαροπούλι, το [skaro’puli]: νεογέννητο αγριοπούλι, πτηνό που μόλις πέταξε. [< σκαρ(ίζω) –ο- πουλί]. Πηγή: https://www.antroni.gr/paradosi/glossari/956-lekseis-pou-xanontai-p-o

σιομάδα, η [ʃo’maða]: α. πλάκα πέτρινη δέκα περίπου εκατοστών διάμετρο για το παιδικό παιχνίδι «σομάδες». β. Ζάλη. Και: https://ilialang.gr/σομάδα-η/ Και: https://ilialang.gr/σωμάρα/